ABD’nin Kuruluşu
Amerika’nın 1492’de keşfinden sonra Ispanyollar, Portekizliler, Fransızlar ve Ingilizler, bu kıtada toprak sahibi oldular. Ingilizler, Amerika’daki topraklarını genişlettikten sonra Ingiltere başta olmak üzere çeşitli ülkelerden göçmenler yerleştirerek koloniler kurdu. 18. yüzyıl ortalarında, bu kolonilerin sayısı 13’e yükseldi. Koloniler, ABD’nin temelini oluşturmuştur.
Ingilizlere bağlı olan koloniler, Ingiliz Kralı’nın tayin ettiği bir vali tarafından yönetiliyor ve bir de meclisleri bulunuyordu. Amerika’da yaşayan bu insanların Ingiltere’nin özgür vatandaşlarından farkı yoktu. 1756-1763 yılları arasında Ingiltere’nin Avusturya, Fransa ve Rusya ittifakıyla yaptığı savaşlar (Yedi Yıl Savaşları), Ingiltere’nin maliyesinin bozulmasına neden olmuştur.
Ingiltere’nin mali durumunu iyileştirmek amacıyla yeni vergiler koyması, Amerika’daki kolonilerin tepkisiyle karşılaştı. 1774’te toplanan 1. Filedelfiya Kongresi’nde Ingiltere ile savaşa karar verildi. 2. Filedelfiya Kongresi’nde (1776) 13 sömürge, bağımsızlıklarını ilan ettiler. Bu kongrede Insan Hakları Bildirisi kabul edilerek onaylandı.
Fransa, Ispanya ve Hollanda’dan yardım alan koloniler, Ingilizleri yendiler. Ingilizler, barış istemek zorunda kaldı ve Versaille (Versay) Antlaşması imzalandı (1783).
Bu antlaşmaya göre:
*Ingilizler, 13 sömürgenin bağımsızlığını tanıdılar.
*Antillerden bazı adaları ve Senegal’i Fransa’ya verdiler. Bağımsızlıklarını ilan eden eyaletler içişlerinde serbest olmak şartıyla bir araya gelerek Amerika Birleşik Devletleri’ni kurdular (1787).
ABD’nin Kuruluşunun Sonuçları
*Insan Hakları Beyannamesi ilan edilerek demokratik bir rejim kurulmuş ve Avrupa’ya örnek olmuştur.
*Avrupa’ya karşı denge unsuru olmuştur.
*Avrupa kültür ve medeniyeti yeni bir yayılma alanı bulmuştur.
*Göçler sonucunda Avrupa’da işsizlik azalmış, siyasi ve dini kavgalar önemini kaybetmiştir.
|