Sponsorlu Bağlantılar

Mayoz Bölünme Konu Anlatımı

Categories Biyoloji Konu Anlatımı
Sponsorlu Bağlantılar



Kız ve Erkek Öğrenci Yurtları için TIKLAYINIZ.

Bu ders notunda Biyoloji dersinin Mayoz Bölünme konusu altında; Mayoz Bölünme Evreleri, İnterfaz, Mayoz 1 (Profaz 1, Metafaz 1, Anafaz-1, Sitokinez-1) Mayoz-2, Mayoz bölünme ve Mitoz Bölünme Karşılaştırması, Spermatogenez, Oogenez vb. başlıklar hakkında detaylı bilgileri bulabilirsiniz.

Mayoz Bölünme:

  • 2n kromozomlu canlılarda ve eşey ana hücrelerinde görülür.
  • Mayozda bir hücreden 4 yavru hücre oluşur.
  • Mayozda; sperm, yumurta ve polen hücreleri oluşur.
  • Mayozda oluşan hücreler birbirleri ile ve ana hücreyle benzemezler.
  • Mayozda oluşan hücrelerin kromozom sayısı ana hücrenin yarısı kadardır.
  • Mayozda terat, sinopsin, krosing-over olayları görülür.
  • Mayız bölünme ergenlikle başlar. Kadınlarda menopoz ile erkeklerde andropoz ile biter.
  • Mayoz-1 ve Mayoz-2 diye iki evrede gerçekleşir.
  • Çekirdek ve sitoplazma iki kez bölünür.
  • Çeşitliliğe neden olur.
  • Mayoz-1 de homolog kromozomlar Mayoz-2’de ise kardeş kromtidler ayrılır.

Şekil: Mayoz Bölünme

Mayoz Bölünme Evreleri

İnterfaz:

  • DNA, RNA ve organel miktarı iki katına çıkar
  • Protein ve ATP sentezi olur.

Şekil: Mayoz Bölünme Evreleri

Mayoz 1:

Profaz 1:

  • Kromatin ağı kısalıp kalınlaşarak kromozomları oluştururlar.
  • Çekirdek zarı ve çekirdekçik eriyerek kaybolur.
  • Setrozom kendini eşler.
  • Kutuplara çekilir ve iğ iplikleri oluşur.
  • Homolog kromozomlar yan yana dizilir.( Homolog kromozomların yarısı anneden yarısı babandan gelen aynı karakter ile ilgili genlerdir). Yan yana gelen bu 4 kromotide tetrat denir.
  • Kardeş olmayan kromotidler birbirine yaklaşır ve birbirlerine sarılırlar. Bu olaya sinapsis denir.
  • Birbiri üzerine kurulmuş kromozomlar karşılıklı olarak parça değiştirir. Bu olaya ise krosing-over (Parça değişimi) denir. Krosin-overla beraber genler değiştirilmiş olur. Canlılar arasında genetik çeşitlilik sağlanır.

Metafaz 1:

  • Sentrioller kutuplara çekilmiş arlarında iğ iplikleri oluşmuş ve çekirdek zarı erişmiştir.
  • Birbiri ile bağlanmış kromozomlar ekvator düzlemi üzerinde sıralanmıştır.

Anafaz-1

  • Hücrenin ekvator düzleminde karşı karşıya duran homolog kromozomlar çiftleri, birbirinden ayrılarak kutuplara doğru çekilir.
  • Kardeş kromotidler ise kromozomun setromer bölgesinde birbirine bağlı olarak bölünür.
  • Mitoz bölünmenin Anafaz sefasında ise aynı kromozomların kardeş kromotitler birbirinden ayrılarak zıt kutuplara doğru çekilir.

Telefaz-1:

  • Kutuplara çekilen kromozomların etrafında çekirdek zarı ve çekirdekçik oluşur. Telefaz-1 sonunda çekirdek bölünmesi tamamladığı için hücre iki çekirdekli olur.

Sitokinez-1:

  • Sitoplazma bölünmesi; çekirdek bölünmesi tamamlandığında sitoplazma bölünmesi gerçekleşir. Sitoplazma bölünmesinde, bitki hücrelerinde ara lamel oluşumu ile, hayvan hücrelerde ise boğumlanma ile bölünür. Bu olay sonucundan 2n kromozomlu hücrelerden n kromozomlu, genetik yapısı birebirinden farklı iki hücre oluşur.

Not:Sinapsis, tetrat oluşumu ve krosing-over sadece mayoz bölünmede Mayoz-1 de gerçekleşir.

Mayoz 2:

Profaz-2

  • Çekirdek zarı ve çekirdekçik eriyerek kaybolur.Sentriyoller hayvan hücrelerinde iğ ipliklerini oluşturu. Bitki hücrelerinde iğ ipliklerini sitoplazmadaki enzimler oluşturur.

Metafaz-2

  • Kromozomlar hücrenin ekvator düzleminde kardeş kromatitler kutuplara bakacak şekilde dizilir. Setromerler bölgelerinden iğ ipliklerini tutarlar.

Anafaz-2

  • İğ iplikleri kasılarak kormozomların kardeş kromotidlerin setromer bölglerinden ayrılır

Telofaz-2

  • Bu safhanın tamamlanmasıyla mayoz bölünme bitmiş olur. Profaz II evresinde kaybolan çekirdek zarı yeniden yapılır. Kromozomlar tekrar kromatin iplik haline dönüşür. Mayoz bölünmenin başlangıcında kaybolan çekirdekçikler tekrar ortaya çıkar.
  • Telofazın sonuna doğru sitoplazma bölünmesi başlar. Sitokinezin tamamlanmasıyla diploit (2n) kromozomlu eşey ana hücresinden haploit (n) kromozomlu dört hücre oluşmuş olur.

Sitokinez 2

  • Mayoz I sonucunda oluşan 2 hücrenin her birinden ikişer tane haploit (n) hücre daha oluşur. -Böylece sonuçta 2n=4 kromozomlu diploit bir üreme ana hücresinden, haploit (n) kromozomlu 4 yeni hücre oluşmuş olur.

Mayoz bölünme ve Mitoz Bölünme Karşılaştırması

Spermatogenez:

  • Sperm ana hücrelerinde mayoz bölünme ile sperm hücresi oluşumuna denir. Oluşan spermlerin hepsi yumurta hücresini dölleyebilir. Sperm hücrelerinin kromozom formülü 22+X veya 22+Y dır.

Oogenez:

  • Yumurta ana hücrelerinde mayoz bölünme ile yumurta oluşumuna denir.4 yumurta hücresi oluşur. Bunların bir tanesi büyük bol sitoplazmalı ve döllenebilir. Geriye kalan 3 tanesi eriyerek kaybolur.Kromozom formülü 22+X dir

NOT:KONUYU AŞAĞIDAKİ SIRALAMA İLE TAKİP EDİNİZ.

 Sayfa No İçerikleri :

Sponsorlu Bağlantılar

5 Yorum

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir