Bu ders notumuzda Biyoloji dersinin Madde Döngüsü konusu altında; Madde Döngüsü Nedir? Su Döngüsü, Karbon Döngüsü, Oksijen Döngüsü, Azot Döngüsü, Fosfor Döngüsü vb. başlıklar hakkında detaylı bilgileri bulabilirsiniz.
MADDE DÖNGÜSÜ
Maddelerin devirli olarak kullanılmasıdır. Yaşamda çok önemli bir payı vardır. Doğada da başlıca su, karbon, oksijen, azot, fosfor gibi maddeler devirli kullanılır.
Su Döngüsü
Yeryüzünün ¾’ü sularla kaplıdır.. Su, güneşin etkisiyle buharlaşır. Bitki ve diğer canlılardan terleme yoluyla buharlaşan su, atmosfere karışır. Bu su buharları soğuk hava tabakalarında yoğunlaşarak yağmur, dolu,kar, olarak yeryüzüne düşer. Yeryüzüne yağışlarla inen su gölleri, nehirleri ve yer altı sularını oluşturur. Canlılar tarafından kirletilmiş atık sular, akarsularla denize ulaşır. Atık sular, döngü sırasında toprakta ve denizlerde, (ekosistemde) temizlenerek.
Karbon Döngüsü
Canlı maddenin esas yapısını karbon elementi oluşturur. Canlıların en önemli karbon kaynağı karbondioksittir. Yeşil bitkiler tarafından fotosentezde kullanılır. Solunum olayında çıkan karbondioksit bitkiler tarafından kullanılarak oksijen haline getirilir. Tüm canlıların solunum yaptıkları gece süresince karbondioksit miktarı artar, gündüz ise karbondioksit miktarı azalır.
Oksijen Döngüsü
Oksijen canlılar için önemli bir gazdır. Solunum için gereklidir. Oksijenin Kaynağı fotosentez sonucunda ortaya çıkar. Fotosentez sırasında karbondioksit kullanılırken oksijen açığa çıkar. Karbon ve oksijen döngüsü birbiriyle bağlantılıdır.
Azot Döngüsü
Canlıların yaşamak için azota ihtiyaç duyarlar. Atmosferin yaklaşık %78’i azot gazından oluşmuştur. Bitkiler, azotu gaz şeklinde kullanamazlar.
Atmosferdeki azot, şimşek, yıldırım gibi olaylar sonucunda yeryüzüne yağmurlarla nitrik asit şeklinde döner. Nitrik asit de topraktaki nitratlara dönüştürülür.
Hayvan ve bitki kalıntılarındaki proteinler saprofit bakteriler tarafından ayrıştırılarak önce amonyağa dönüştürülür. Amonyak nitrit bakterileri tarafından nitrite, nitrit de nitrat bakterileri tarafından nitrata dönüştürülür. Bu olaya nitrifikasyon denir. Böylece azot devri tamamlanmış olur. Nitrit ve nitratlar nitrojen döngüsünün dördüncü aşamasında nitrojen gazına çevrilir. Bu olaya denitrifikasyon denir.
Fosfor Döngüsü
Fosfor, omurgalılarda en çok diş ve kemiğin yapısında bulunur. Fosforun doğadaki kaynağı fosfatlı kayaçlardır. Fosfor doğada azota göre daha az bulunmaktadır. Atmosferde fosfor elementi bulunmadığı için fosforun döngüsü karalardan denizlere denizlerden karalara doğrudur. Fosfatların karalardan denizlere dönüşü hızlı, denizlerden karalara dönüşü ise çok daha yavaştır. Fosforun denizlerden karalara geçmesi balıklar yoluyla olur. Balıkların kuşlar ve insanlar tarafından yenmesiyle de fosfor karalara taşınır.
|
güzel olmuş
Ben beğendim. Teşekkürler
coğrafya için yeterli
not çok yetersiz. sorularda nitrat bakterisinin kemosentetik özelliğini soruyor, rizobyumu soruyor; konu anlatımlarında yok böyle bilgiler.